Verjaringstermijnen in het vervoer zijn kort. Meestal één jaar. Maar een verjaringstermijn kan wel worden verlengd of ‘gestuit’. In alle gevallen is snel handelen van groot belang om uw aanspraken te behouden. En betrek, als er sprake is van een claim, ook de verzekeraar op tijd bij de zaak. Doet u dat niet dan kunt u de dekking onder de polis verliezen. Dit geldt voor alle partijen.
Volgens artikel 8:1711 BW verloopt een op een vervoerovereenkomst gegronde rechtsvordering na één jaar. Dat geldt onder meer voor aanspraken vanwege schade aan goederen van de ladingbelanghebbende en voor de vordering van de vervoerder inzake de vrachtpenningen.
Bij internationaal vervoer is de verjaringstermijn op grond van het CMR-verdrag ook één jaar, tenzij er sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid. In dat laatste geval wordt de termijn drie jaar. Het is altijd belangrijk te weten wanneer de verjaringstermijn begint te lopen.
Er is een aantal manieren om de verjaringstermijn te verlengen: schriftelijke afspraak, stuiting en schorsing.
- Schriftelijke afspraak
De verjaringstermijn kan worden verlengd doordat bijvoorbeeld vervoerder en ladingbelanghebbende dat onderling afspreken en dat schriftelijk vastleggen.
- Stuiting
Stuiting is het afbreken van een lopende verjaringstermijn. Dat gebeurt door het instellen van een eis (dagvaarding), door een schriftelijke aanmaning of mededeling of doordat de schuldenaar erkent. Bij vorderingen die niet gaan over het nakomen van een verbintenis of schadevergoeding moet een stuiting door aanmaning of schriftelijke mededeling binnen zesmaanden worden gevolgd door het instellen van een procedure. Anders is de rechtsvordering alsnog verjaard. Stuiting van verjaring kan dus doordat bijvoorbeeld een ladingbelanghebbende een stuitingsbrief stuurt aan de vervoerder, waarin hij aangeeft dat hij de vervoerder aansprakelijk houdt. Of als een vervoerder de verjaring van betaling van de vrachtpenningen wil stuiten stuurt hij een brief waarin hij aangeeft dat hij zich ondubbelzinnig het recht voorbehoudt op nakoming.
Nadat de verjaring is gestuit begint dezelfde verjaringstermijn weer opnieuw te lopen, dus bij een jaartermijn weer voor een jaar. Het is altijd raadzaam in een stuitingsbrief te vermelden dat de brief moet worden gezien als ‘een stuiting van de verjaringstermijn in de zin van artikel 3:317 BW’. Uiteraard moet de brief in verband met de bewijspositie aangetekend worden verstuurd.
- Schorsing
Verjaring kan worden geschorst volgens artikel 32 van het CMR-verdrag (dus bij internationaal vervoer) door het schriftelijk indienen van een vordering tot schorsing. Daarin moet duidelijk worden wie precies wie aansprakelijk houdt voor de schade. Een vervoerder kan er dan rekening mee houden dat hij bewijsmateriaal moet bewaren. De schorsing eindigt als de vordering schriftelijk wordt afgewezen. Vanaf dat moment gaat de verjaring weer verder lopen.
- Let op in de volgende situaties
Logistiek en expeditie
Logistieke werkzaamheden en opslag vallen niet onder deze korte termijnen. Dat kan wel anders zijn wanneer algemene voorwaarden van toepassing zijn verklaard waarin een verkorte verjaringstermijn is overeengekomen, zoals de Logistieke Services Voorwaarden. Inzake expeditie geldt een verjaringstermijn van negen maanden (artikel 8:1740 BW en Nederlandse expeditievoorwaarden).
Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen
De Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen (WAM) kent ook een afwijkende verjaringstermijn namelijk van drie jaar inzake de vorderingen van een verkeersslachtoffer jegens de WAM-verzekeraar van de veroorzaker. Artikel 10 lid 5 WAM bepaalt dat de verjaringstermijn wordt gestuit door iedere onderhandeling tussen de verzekeraar en de benadeelde. Deze stuiting eindigt pas als de onderhandelingen tussen de WAM-verzekeraar en de benadeelde worden afgebroken.
Handelingen die de verjaring van de vordering van de benadeelde jegens de verzekeraar stuiten, stuiten ook de verjaring van de vordering van de benadeelde jegens de veroorzaker (de verzekerde). Andersom geldt hetzelfde, zo bepaalt artikel 10 lid 4 WAM.
Milieuschade
De schadevordering die voortvloeit uit verontreiniging van lucht, water of bodem, vanwege gevaarlijke stoffen of beweging van de bodem (mijnbouw/delven), verjaart 30 jaar na de gebeurtenis waardoor de schade is veroorzaakt. Bij schade door letsel/overlijden die er uit voortvloeit geldt de termijn van 5 jaar.