Bedrijfsongeval, RIE, Arbeidsomstandigheden

Indien een werknemer tijdens zijn werkzaamheden betrokken raakt bij een ongeval dient het bedrijf dit ongeval te melden bij de Inspectie SZW (voorheen Arbeidsinspectie).

Er wordt onderzoek gedaan naar de oorzaak van het ongeval, waarbij tevens wordt gekeken naar de maatregelen, die het bedrijf heeft genomen om een dergelijk ongeval te voorkomen.

Een Risico Inventarisatie en Evaluatie (RIE) is een uitstekend hulpmiddel om aan te tonen, dat zo’n situatie is onderzocht en welke maatregelen het bedrijf heeft genomen.

Wat is de situatie, indien een ongeval heeft plaatsgevonden zonder dat de RIE melding maakt van het onderzoek naar de risico’s en de maatregelen ter voorkoming van dat ongeval?

De Arbeidsinspectie stelt dan, dat er geen onderzoek is gedaan en dat het bedrijf dan ook geen maatregelen ter voorkoming van zo’n ongeval heeft genomen. Er zal dan een boete worden opgelegd.

Ongeval met heftruck

Het volgende heeft zich voorgedaan.

Een werknemer was in de loods bezig met de vorkheftruck om een lading in de stellingen te brengen. De geladen goederen gingen schuiven. De werknemer was alert en heeft de lading onder een dakbalk vastgezet. Vervolgens heeft de werknemer overleg gevoerd met zijn leidinggevende en er is besloten, dat de werknemer in een personenkooi naar boven gebracht zou worden om vervolgens de lading naar beneden te begeleiden. Een andere werknemer zou de vorkheftruck bedienen.

De werknemer stapt in de personenkooi. Op dat moment valt de lading naar beneden op de desbetreffende werknemer.

Het bedrijf krijgt een boete opgelegd, omdat deze situatie niet is geïnventariseerd en niet op een gevaar is beoordeeld en er ook geen maatregelen zijn getroffen ter voorkoming van een eventuele ongeval.

Het bedrijf maakt bezwaar tegen de boete en voert onder meer aan:

1. In de RIE is wel degelijk vallende magazijnlading geïnventariseerd.

2. Er wordt met deskundig personeel gewerkt en met goed onderhouden materiaal.

3. In het toetsing rapport van de RIE was vermeld, dat de RIE niet op alle onderdelen even gedetailleerd behoefde te zijn en dat alleen een gedetailleerde RIE nodig is voor onderwerpen, waarvan het Arbeidsomstandighedenbesluit aangeeft, dat een aparte inventarisatieplicht bestaat.

4. het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft een brochure uitgebracht over het gebruik van vorkheftrucks, maar heeft ook over de periode 2004-2005 onderzoek gedaan naar ongevallen met vorkheftrucks. Een situatie, zoals die bij het bedrijf heeft voorgedaan, komt niet in het onderzoekrapport tevoorschijn als een regelmatig voorkomend ongeval. M.a.w. het bedrijf behoefde niet bedacht te zijn op zo’n ongeval, omdat het niet voorkomt.

De rechter oordeelde echter, dat het ongeval niet was geïnventariseerd en dat om die reden aan het bedrijf op juiste gronden een boete was opgelegd.

Wat kan worden gedaan?

Hoe kunt u voorkomen dat een dergelijke boete wordt opgelegd, zeker als er sprake is van een voortdurend veranderend bedrijf?

Het bedrijf kan telkens de nieuwe situatie laten onderzoeken, inventariseren en een nieuwe RIE (laten) opstellen.

Inventariseren en vastleggen

Een andere methode is de nieuwe situatie en de risico’s van de veranderde situatie te inventariseren en de daarbij van toepassing zijnde maatregelen in te voeren en te controleren.

Oordeel Raad van State

In mei 2014 heeft de Raad van State geoordeeld, dat vast is komen te staan, dat de risico’s van de werkzaamheden, waarbij het ongeval zich heeft voorgedaan, niet in de schriftelijke RIE was omschreven. De rechtbank had in eerdere instantie geoordeeld, dat de werkgever aannemelijk dient te maken dat hij van de werkzaamheden, waarbij het ongeval is gebeurd, de risico’s voldoende heeft ingeschat. Dat kan via de RIE, maar dat hoeft niet. Indien op andere wijze aannemelijk wordt gemaakt, dat de werkgever de risico’s van de werkzaamheden voldoende heeft geïnventariseerd zou dit aangemerkt kunnen worden als een matigingsgrond, waardoor de boete wordt verminderd.

De Raad van State onderzoekt of zich deze situatie heeft voorgedaan, maar komt tot de conclusie dat het beboete bedrijf niet heeft kunnen aantonen, dat het de specifieke risico’s van de werkzaamheden voldoende had geïnventariseerd en daarbij het risico van de desbetreffende werkzaamheden heeft onderkend.

Conclusie

De conclusie uit deze uitspraak is, dat wanneer aangetoond kan worden, dat op een andere wijze de specifieke risico’s van werkzaamheden is geïnventariseerd en de risico’s onderkend zijn, dit zou moeten leiden tot een matiging van de opgelegde boete.

Advies

Wees derhalve alert op veranderende situaties, zorg voor het inventariseren van de specifieke risico’s, neem maatregelen ter voorkoming van een ongeval ten gevolge van de werkzaamheden, instrueer het personeel en voer controles uit op de naleving.

Leg deze bevindingen schriftelijk vast en voeg deze desnoods toe aan de RIE.